LEBANE - OTKRILI STAKLARU

14. Avgust 2008.

U Caričinom gradu kod Lebana arheolozi su pronašli radionicu u kojoj se još u šestom veku proizvodilo staklo. Ako ovo otkriće potvrdi Rimsko-nemački muzej u Majncu, dosadašnje verovanje da se staklo u tom periodu proizvodilo samo u Egiptu, Palestini i Siriji moraće da bude korigovano.

Caričin grad izuzetno očuvan
- Očigledno da je Caričin grad bio ideološki projekat jednog imperatora, Justinijana Prime, ali ono što ga izdvaja od ostalih gradova tog doba je očuvanost. Vi možete ući u njega, prošetati njegovim ulicama, videti velike bazene za vodu, veoma vredne mozaike koji ukrašavaju podove, akropolj sa episkopskom palatom koja je imala podno grejanje, katedralu i još mnogo toga, sve izuzetno očuvano - navode arheolozi iz Francuske, Beograda i Niša, koji čitavo leto provode na ovom lokalitetu u barakama ispod grada.
Skoro tri decenije različite grupe arheologa iz Srbije i Francuske, otkrivajući po neku novu tajnu starih civilizacija, na lokalitetu Justinijana Prima, poznatijem kao Caričin grad, naprave pometnju u naučnom svetu. Ovog leta, stručnjaci beogradskog Arheološkog instituta su u jugoistočnom delu Caričinog grada pronašli ostatke radionice, peći, livačku posudu i komade stakla, za koje veruju da su stari skoro 15 vekova.
Naučni savetnik instituta, profesor Vujadin Ivanišević, koji i rukovodi istraživanjima, uveren je da je pronalaženje radionice za proizvodnju stakla jedno od značajnijih otkrića iz ove oblasti na Balkanu.
- Do sada se mislilo da su takve radionice možda postojale u Konstantinopolju, Solunu, jer smo na lokalitetima u Srbiji koji potiču iz tog doba često pronalazili komade stakla. Ako se ovo naše otkriće potvrdi, slika o civilizaciji u šestom veku biće promenjena, pogotovo tvrdnja da se staklo u tom periodu proizvodilo samo u Egiptu, Siriji i Palestini - kaže Ivanišević.

Svi predmeti biće predati na analizu Rimsko-nemačkom muzeju u Majncu, sa kojim beogradski Arheološki institut sarađuje, kako bi se utvrdilo da li potiču iz antičkog doba.
- Već smo kontaktirali sa kolegama iz Nemačke i oni su veoma zainteresovani da prioritetno urade sve potrebne analize, jer su dobro upoznati o kakvom se lokalitetu radi. Neki od njih su prethodnih godina i boravili ovde i bili su oduševljeni arheološkim bogatstvom - tvrdi Ivanišević.
Caričin grad je podigao vizantijski car Justinijan Prima i bio je važan crkveni, administrativni i vojni centar. Samo nalazište prostire se na više od 30 hektara i udaljeno je od Lebana sedam kilometara. Pretpostavlja se da je Justinijan podigao ovaj grad u znak zahvalnosti kraju u kome se rodio. Iako je trajao samo 80 godina, bio je moderan grad sa raskošnim palatama, velikim brojem bogomolja, radionica i uređenim vodovodom i kanalizacijom.